طرز تهیه قطاب یزدی و کرمانی
-
مجله شیرینی تا
- ۱۰ تیر ۱۴۰۲
- 7068 بازدید
- 1 نظر
- (4) 3.8
- دسته بندی: طرز تهیه شیرینی ها
- کالری 600
- زمان آماده سازی 20 دقیقه
- زمان پخت 30 دقیقه
- کشور ایران
- شهر یزد
قطاب چیست؟
قطاب یکی از معروف ترین شیرینی های ایران است. ایرانیان به دلیل مهمان نواز بودن، از دیرباز در مراسم های گوناگون از جمله عید نوروز به پخت شیرینی برای پذیرایی از مهمانان خود می پرداختند. شیرینی قطاب نیز یکی از شیرینی هایی است که پخت خانگی یا تهیه آن به این منظور بسیار مرسوم است. قطاب بیشتر در شهرهای یزد و کرمان پخته می شود؛ البته قطاب در شهرهای دیگر هم با روش های متفاوتی طبخ و تولید می شود ولی همانطور که همه ما می دانیم قطاب یزد و کرمان، به خصوص قطاب یزدی، از همه معروف تر و لذیذتر است. در واقع طرز تهیه قطاب یزدی به این صورت است که از دو بخش تشکیل شده: بخش رویی قطاب یک لایه ی خمیری مخصوص بوده که از آرد گندم، ماست و تخم مرغ تشکیل شده است و پس از تهیه در روغن سرخ می شود، بخش داخلی قطاب از مغزهای خوراکی مخصوصا مغز بادام، گردو و پسته، مخلوط شده با پودر قند و پودر هل می باشد که به آن عطر و طعم بی نظیری می بخشد. قطاب به دلیل مواد تشکیل دهنده اش، دارای ارزش غذایی بالایی است و جزو خوراکی های مغذی به حساب می آید.
تاریخچه قطاب
طبق مستندات تاریخی، پیشینه پخت قطاب در نواحی یزد و کرمان به اواخر دوران قاجار بر می گردد. همه ما نام حاج خلیفه علی رهبر را شنیده ایم! کمی فکر کنید... اگر هم این نام را نشنیده باشیم، قطعا در شهرمان، هنگام گذر از خیابان، شیرینی فروشی ای به نام حاج خلیفه رهبر دیده ایم. تقریبا دستور پخت بیشتر شیرینی های سنتی یزدی و گاهی هم غیر یزدی، به نام حاج خلیفه علی رهبر ثبت شده است و قطاب هم یکی از همین شیرینی ها است. حاج خلیفه علی رهبر، که به تعبیری پدر شیرینی پزی ایران محسوب می شود، در سال 1295 شیرینی پزی خود را در شهر یزد دایر کرد و به تولید انواع شیرینی های مخصوص آن خطه مانند پشمک، سوهان، نان برنجی، حاجی بادوم، باقلوا، حلوا ارده و قطاب پرداخت. حتی در تولیدات امروزی، روی بسته بندی بسیاری از محصولات سنتی این نام را می بینیم مثل پشمک حاج خلیفه، کماج حاج خلیفه، سوهان حاج خلیفه، ارده حاج خلیفه و... . با این اوصاف، لحظات لذت بخش خود را مدیون پدر شیرینی پزی ایران هستیم.
انواع قطاب
درست است که قطاب، شیرینی مخصوص یزد شناخته شده، اما در همان یزد هم گاهی ترکیباب متفاوتی دارد. به جز قطاب یزد می توانیم از قطاب کرمان، قطاب روسی، قطاب تبریزی، قطاب شمالی یا قطاب مازندرانی نام ببریم. در اینجا قصد داریم طرز تهیه قطاب یزدی به روش حاج خلیفه علی رهبر و قطاب کرمانی را آموزش دهیم. پس با شیرینی تا همراه باشید .
ردیف | نام مواد | مقدار |
---|---|---|
1 | آرد | 2 پیمانه |
2 | زرده تخم مرغ | 1 عدد |
3 | روغن جامد | 1 پیمانه |
4 | روغن مایع | به میزان لازم |
5 | بکینگ پودر | 1 قاشق مربا خوری |
6 | نمک | 1/4 قاشق مرباخوری |
7 | گلاب | 1/2 پیمانه |
8 | مخلوط پودر پسته و پودر بادام | 1 پیمانه |
9 | پودر هل | 1 قاشق مربا خوری |
طرز تهیه قطاب یزدی حاج خلیفه سنتی
امروزه قطاب یزدی در دو نوع قطاب سنتی یزدی و قطاب عسلی تولید می شود. قطاب سنتی یزدی، یک شیرینی لذیذ است که همه ما مخصوصا بزرگترها با طعم آن خاطره داریم؛ زیرا قطاب یزد جزو شیرینی های عید نوروز نیز به حساب می آید. قطاب یزد با این روش، جزو شیرینی هایی است که پخت آن به فر نیاز ندارد و اصطلاحا شیرینی روگازی است.
نگران نباشید! تهیه قطاب، بسیار آسان است و با کمی حوصله و مهارت می توانید به راحتی قطاب خانگی تهیه کنید. پس از تهیه مواد اولیه برای پخت قطاب یزدی سنتی، نوبت به آماده سازی مواد می رسد. برای این کار باید مراحل زیر را به دقت انجام دهید:
- مرحله اول
بیکینگ پودر و ماست را در ظرفی با هم مخلوط کرده و اجازه دهید بیکینگ پودر عمل کند؛
- مرحله دوم
یک ظرف مناسب و گود در نظر بگیرید، زیرا قرار است تمامی مواد را در این ظرف باهم ترکیب کنید، روغن جامد و زرده تخم مرغ را در آن ریخته و به خوبی هم بزنید تا زرده تخم مرغ از هم باز شود؛سپس ماست و بیکینگ پودر را به روغن و زرده تخم مرغ ترکیب شده اضافه کنید؛
- مرحله سوم
در این مرحله نوبت اضافه کردن آرد به مواد تر قطاب یزدی است، برای این کار ابتدا آرد و نمک را با هم ترکیب کرده و به خوبی الک کنید، آرد الک شده را به مواد ترکیب شده قبلی یعنی تخم مرغ و ماست و روغن اضافه کنید و خوب هم بزنید تا خمیری یک دست داشته باشید. خمیر به دست آمده را به مدت دو ساعت در یخچال استراحت دهید؛
- مرحله چهارم
در این مرحله باید مواد داخل قطاب یزدی را آماده کنید، پس پودر بادام، پودر پسته و پودر هل را در ظرفی با هم ترکیب کرده، گلاب را به آنها اضافه کنید تا کمی خمیری شود و همچنین عطر گلاب را به خود بگیرد؛
- مرحله پنجم
حال به مرحله آخر از طرز تهیه قطاب یزدی حاج خلیفه رسیدید. خمیر آماده شده و استراحت داده را از یخچال خارج کرده، به اندازه یک گردو از خمیر را در کف دستتان باز کنید و مقدار مناسبی از مواد داخل قطاب را در آن قرار داده و خمیر را به شکل قطاب بپیچید. البته برای پیچیدن قطاب ها می توان از روش جدیدتری نیز استفاده کرد. به این صورت که خمیر قطاب را روی سطح مناسب پهن کرده با قالب گرد سایز مناسب (تقریبا اندازه دهانه لیوان) قالب بزنید، اندازه مورد نیاز از مواد داخل قطاب را روی آن ریخته و خمیر را به صورت نیم دایره جمع کنید و اطراف آن را محکم کنید.
- مرحله ششم
ظرفی را روی اجاق گاز قرار دهید و مقدار مناسبی روغن مایع در آن بریزید تا خوب داغ شود؛ سپس قطاب ها را داخل روغن انداخته اجازه دهید اندکی سرخ شوند، پس از آن که قطاب را از روغن خارج کرده، روی توری یا دستمال روغن گیر قرار دهید تا روغن اضافه آن گرفته شود؛ قطاب های خنک شده را در پودر قند بغلتانید و روی آن ها را با پودر پسته تزیین کنید.
به همین راحتی قطاب یزدی حاج خلیفه شما آماده سرو و پذیرایی از عزیزانتان است.
مطلب پیشنهادی: طرز تهیه باسلوق
ردیف | نام مواد | مقدار |
---|---|---|
1 | پودر قند برای تزیین | به میزان لازم |
2 | آرد سفید قنادی | 3 پیمانه |
3 | کره | 200 گرم |
4 | بیکینگ پودر | 2 قاشق مرباخوری |
5 | هل | 1 قاشق مرباخوری |
6 | شیر یا ماست | 1 پیمانه |
7 | گردو، دارچین، پودر قند | به میزان لازم |
طرز تهیه قطاب کرمانی
در اینجا قصد داریم دستور تهیه قطاب کرمانی با استفاده از فر را آموزش دهیم. این روش، برای افرادی که استفاده از روغن زیاد هنگام سرخ کردن قطاب را نمی پسندند، بسیار مفید است.
طرز تهیه قطاب کرمانی، اندکی با قطاب یزدی متفاوت است، اما با یک بار استفاده از قطاب کرمانی متوجه می شوید که چیزی از نوع یزدی خود کم ندارد!. برای تهیه قطاب کرمانی، می توان از شیر به جای ماست استفاده کرد، همچنین در دستور پختی که اینجا به شما آموزش می دهیم، از فر به جای سرخ کردن در روغن استفاده می کنیم. پس بیاییم با هم طرز تهیه قطاب کرمانی را یاد بگیریم:
- مرحله اول
ابتدا آرد سه بار الک شده را با بیکینگ پودر ترکیب کنید؛
- مرحله دوم
در ظرفی مناسب و بزرگ کره ی به دمای محیط رسیده را به خوبی هم بزنید تا سبک شود و پس از آن زرده تخم مرغ هم زده و شیر را به کره اضافه کنید؛
- مرحله سوم
در این مرحله آرد الک و مخلوط شده با بیکینگ پودر را کم کم به مواد تر اضافه می کنیم و ورز می دهیم تا جایی که خمیر لطیفی که به دست نچسبد داشته باشیم؛سپس خمیر به دست آمده را به مدت یک تا دو ساعت در جایی می گذاریم تا استراحت کند؛
- مرحله چهارم
برای تهیه مواد داخل قطاب کرمانی، گردو را آسیاب کرده با پودر دارچین و پودر هل مخلوط کنید، در صورت تمایل می توانید پودر قند هم به مواد داخل قطاب کرمانی خود اضافه کنید. به ترکیب به دست آمده کم کم گلاب اضافه کرده تا جایی که حالت خمیری پیدا کند؛
- مرحله پنجم
خمیر آماده شده قطاب را روی سطح مناسب به قطر یک سانت پهن کرده و به صورت گرد قالب بزنید. برای قالب زدن می توانید از لیوان هم استفاده کنید؛
- مرحله ششم
مواد داخل قطاب کرمانی را درون خمیرها ریخته و به شکل معمول قطاب، بپیچید؛
- مرحله هفتم
روی سینی فر، کاغذ روغنی انداخته و قطاب ها را با فاصله بر روی آن بچینید، زیرا قطاب ها پس از پخت پف می کنند و اگر فاصله نداشته باشند به هم می چسبند؛
- مرحله هشتم
دمای فر را روی 185 درجه سانتیگراد قرار داده و سینی فر حاوی قطاب را به مدت 15 تا 20 دقیقه درون فر بگذارید تا خوب بپزند؛سپس قطاب های پخته شده را در پودر قند بغلتانید و در ظرف مناسب پذیرایی بچینید.
مطلب پیشنهادی : طرز تهیه دسر عربی
نکات مهم در پخت قطاب خانگی
1. برای تهیه قطاب، حتما آرد را سه بار الک کنید تا سبک شود، این کار باعث لطیف شدن خمیر قطاب می شود؛
2. بهتر است زرده تخم مرغ مورد استفاده در قطاب را با همزن دستی یا چنگال هم بزنید، زیرا استفاده از همزن برقی و سرعت بالا موجب کشدار شدن زرده تخم مرغ می شود؛
3. برای غلتاندن قطاب در پودر قند، قطاب ها باید سرد شده باشند وگرنه روی قطاب خمیری می شود؛
4. قطاب های پخته شده را می توانید به مدت 2 هفته در فریزر نگهداری کنید؛
5. قطاب های آماده و پخته نشده را می شود تا یک سال درون فریزر نگهداری کرد؛
6. قطاب جزو شیرینی هایی است که ماندگاری بالایی ندارد و در صورت نگهداری طولانی مدت از کیفیت آن کاسته می شود، پس بهتر است به صورت تازه مصرف شود.
لطفا به این مقاله امتیاز دهید:
نظرات
منوچهر
۲ آذر ۱۴۰۱
خوشحال میشویم نظرتان را با ما به اشتراک بزارید