komaj

طرزتهیه شیرینی کماج

  • کالری 502
  • قند 15 گرم
  • نمک 9 میلی گرم
  • زمان آماده سازی 20
  • زمان پخت 30
  • کشور ایران
  • شهر خراسان جنوبی

طرز تهیه شیرینی کماج 

نان کماج، نانی سنتی است که در شهرهای مختلف ایران از شمال تا جنوب شهرت دارد. این نان از آرد گندم، آب، نمک، خمیرمایه و برخی مواد دیگر تهیه می‌شود. خمیر نهایی نان کماج به‌صورت یک‌تکه پخت می‌شود و در زمان استفاده برش می‌خورد. البته در برخی روش‌ها نیز هر تکه از خمیر را با دست پهن می‌کنند، سپس در تنور می‌پزند. 
در زمان میل‌کردن نیز بسته به مزه و سلیقه، با ماست، پنیر، ماهی و سایر غذاها سرو می‌شود. طعم خوشمزه این نان عاملی شده است تا هر منطقه نان کماج خاص خود را بپزد. با این اوصاف چنین نانی را می‌توانیم از خوردنی‌های محلی و محبوب مردم هر منطقه بدانیم که به‌عنوان یکی از ویژگی‌های فرهنگی و گردشگری آن منطقه هم شناخته می‌شود.

تاریخچه شیرینی کماج

پخت کماج که با نام‌های نان کماچ یا کوماج هم شهرت دارد، در بسیاری از شهرهای ایران با روش‌های مختلف انجام می‌شود. می‌گویند نان کماج را اسکاتلندی‌ها برای اولین پختند و مدتی بعد، از انگلیس به خاورمیانه آمد. در روش پخت اسکاتلندی خمیر نان کماج را از ترکیب جوی دوسر با خمیرمایه، روغن، شیر و ادویه‌ها تهیه می‌کنند. در پایان نیز این خمیر را در ظرفی شبیه ماهیتابه  و در تنور می‌پزند. 
البته عقیده دیگری هم وجود دارد که می‌گوید نان کماج از قدیم در ایران پخته و در کماجدان نگهداری می‌شد. همین دلیلی شد تا آن را با همین نام بشناسند. برخی هم می‌گویند که 250 سال پیش، این خوشمزه را دو برادر عراقی به ایران (بوشهر) آوردند. البته نوشته‌هایی از حاج غلامحسین طبیب بوشهری هم وجود دارد که گویای این همین مطالب است. از آنجا که مردم بوشهر چنین نانی را پسندیدند، افراد بیشتری به پخت نان کماج روی آوردند و انواع مختلفی (نان کماج شکری، ساده، قلمی و پنجره‌ای) از این نان تهیه شد. 

انواع شیرینی کماج

گرچند گفته‌های متعددی درباره تاریخچه نان کماج وجود دارد؛ اما یک چیز واضح است و آن اینکه امروز در مکان‌های مختلف، نان کماج را با دستور مواد اولیه منحصر به خود می‌بینیم. تنوع در مواد مورد استفاده و طرز تهیه کوماج‌ها بسیار فراوان است. مثلا در بسیاری از شهرهای ایران می‌بینیم که نان را با مواد میانی مختلفی (خرما، مغزها و ادویه‌ها) می‌پزند. 

از انواع مختلف این نان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

شیرینی کماج اسکاتلندی

از آنجا که به‌روایتی اسکاتلند را مبدا این نان می‌دانند، بد نیست درباره کماج اسکاتلندی بیشتر بدانید. این نان (با نام oatcakes به‌معنای کیک جوی دوسر) را می‌توانیم شبیه به کراکرهای خوش‌مزه و تردی بدانیم که در کنار بسیاری از خوردنی‌ها سرو می‌شوند. واقعیت این است که بر خلاف جوی دوسر، گندم در آب‌وهوای خنک و مرطوب اسکاتلند رشد نمی‌کند. با چنین شرایطی می‌بینیم که هنوز این نان را در اسکاتلند برای تمام وعده‌های غذایی و طول روز می‌خورند. با کره برای صبحانه، با چای برای دورهمی‌ها، همراه با کاسه‌ای سوپ برای ناهار، یا با پنیر در کنار غذا و در بسیاری از موارد دیگر این نان سرو می‌شود. 

کماج کرمانی 

کماج کرمانی با نام کماج سِهن مشهرت دارد و با آرد سمنو، خرما، هل و دارچین تهیه می‌شود. در واقع این نان را می‌توانیم در جایگاه نوعی شیرینی میل کنیم. 

کماج آذری

کماج آذری به‌نام کَمَک شناخته می‌شود و برای تهیه آن از گردو و خرما استفاده می‌کنند. 

کماج همدانی

کماج همدانی ‌از جمله سوغاتی‌های این شهر به شمار می‌رود. این نان نه‌تنها معروف و خوشمزه است؛ بلکه سال 1391، در جشنواره زمستانه غذا به ثبت ملی هم رسید. 

از دیگر انواع کماج می‌توانیم به کماج اصفهانی، مازندرانی و بسیاری موارد دیگر هم اشاره کنیم.

 

طرز تهیه نان کماج بیرجندی

ردیف نام مواد مقدار
1 آرد سبوس‌دار ۳ الی ۳.۵ لیوان
2 شیر 1 لیوان
3 روغن حیوانی نصف لیوان
4 تخم‌مرغ ۱ عدد
5 پودر خمیرمایه ۱ قاشق مرباخوری
6 نمک ۲ قاشق چایخوری سرخالی
7 زردچوبه، تخم گشنیز، سیاهدانه هر کدام 1 قاشق مرباخوری
8 زعفران دم‌کرده دلخواه

طرز تهیه نان کماج بیرجندی

روش تهیه طرز تهیه نان کماج بیرجندی

1. همه مواد (تخم‌مرغ، شیر، روغن، نمک، زردچوبه، سیاه‌دانه، تخم گشنیز و زعفران دم‌کرده)، جز آرد و خمیرمایه را در ظرفی مخلوط کنید. 
2. آرد را همراه با پودر خمیرمایه، کم‌کم به مواد قبلی اضافه و مخلوط کنید. ( بار اول 2 ساعت و بار دوم 30 دقیقه ، 2 عدد با قطر 15 سانتی‌متر و ضخامت 3 الی 4 سانتی‌متر . ) 
3. خمیر را ورز دهید تا کاملا یکدست شود. دقت کنید که آرد را باید تا حدی داخل مواد بریزید که پس از ورزدادن به دست نچسبد. ممکن است در ابتدا مواد به نظر چسبنده باشد و شما بخواهید آرد بیشتری اضافه کنید؛ ولی پس از ورز‌دادن خمیر سفت شود. پس ترجیحا اضافه‌کردن آرد را به تعویق بیندازید. 
4. اکنون باید به خمیر استراحت دهید. برای این کار کف ظرفی، کمی آرد بپاشید و خمیر را داخل آن بگذارید. روی ظرف ابتدا یک پلاستیک و سپس پارچه‌ای بیندازید و بگذارید برای دو ساعت محیط استراحت کند. این زمان برای دمای معمولی محیط است. خمیر در هوای گرم زودتر آماده می‌شود و در هوای سرد زمان بیشتری باید صبر کنید. 
5. فر را با حداقل دما روشن کنید. 
6. بعد از دو ساعت، خمیر را به شکل و ضخامت دلخواه پهن کنید. فقط هنگام اندازه‌گیری این نکته را فراموش نکنید که خمیر داخل فر پف می‌کند. 
7. بعد از پهن‌کردن خمیر، با چنگال روی آن را سوراخ بزنید.
8. فر را خاموش کنید، خمیر را داخل فر گرم‌شده بگذارید و مجددا ۳۰ دقیقه استراحت دهید. 
9. پس از استراحت دوم، شغله زیرین فر را روشن کنید و روی ۱۶۰ درجه‌ی سانتی‌گراد بگذارید تا ۳۰ دقیقه بپزد. 
10. اگر نان برشته را بیشتر می‌پسندید، پس از پخت شعله‌ی بالای فر را روشن کنید. 
11. کمی زعفران دم‌کرده و کره آب‌کرده را مخلوط کنید. در پایان نان کماج را از فر بیرون بیاورید و روی آن از مخلوط زعفران و کره بزنید.

 

komaj

نکته پایانی 
کماج نوعی نان به شمار می‌رود که در مکان‌های مختلف از ترد و بیسکوییتی تا نرم و کیکی پخت می‌شود. شکل نانی این خوشمزه، امکان تغییر در مواد مورد استفاده (با توجه به ذائقه) و دردسترس‌بودن بودن مواد آن نیز باعث شده است که هر منطقه‌ای کماج مخصوص به خود را تهیه کند. 
 

لطفا به این مقاله امتیاز دهید:
(1) 5

خوشحال میشویم نظرتان را با ما به اشتراک بزارید

برای دریافت خبرنامه ایمیل خود را ثبت کنید