آموزش-شیرینی-سنتی-آب-دندون-مازندران

طرز تهیه شیرینی آب دندون مازندران

  • کالری 280
  • زمان آماده سازی 20 دقیقه
  • زمان پخت 30 دقیقه
  • کشور ایران

شمال کشور ما را سه استان ساحلی گیلان و مازندران و گلستان تشکیل داده‌اند که هر کدام از آن‌ها غذاها و شیرینی‌های سنتی خود را دارند. شاید گیلانی‌ها به کلوچه‌های فومنی خود معروف باشند اما شیرینی آب‌ دندون یا باب دندون شیرینی سنتی مازندرانی‌هاست که امروز قرار است در مجله شیرینی تا با آن بیشتر آشنا شویم.

تاریخچه شیرینی آب دندون یا باب دندون

اولین باری که نام شیرینی آب دندون، به گوش می‌رسد شاید کمی زننده باشد ولی بعد که داستان این شیرینی خوشمزه و خوش‌طعم را بشنوید احتمالا عاشق آن خواهید شد. آب دندون امروزی که ساختاری شبیه به نان برنجی کرمانشاهی دارد در قدیم در اکثر شهرهای استان مازندران طبخ می‌شد. این شیرینی ساده و خوش خوراک را بیشتر برای عروسی‌ها و به عنوان شیرینی عید می‌پختند. نوع بزرگ‌تر آن را در عروسی‌ها درست می‌کردند و در سینی‌هایی بزرگ می‌چیدند و به آن غنچه می‌گفتند و در کنار دیگر سینی‌ها بر روی سر جهاز بران قرار می‌گرفت. این رسم قدیمی باعث شده که شیرینی آب دندون یا باب دندون بسیار شیرینی مشهوری بین مازندرانی‌ها باشد. نوع کوچک‌تر آن در اعیاد و به طور خاص در عید نوروز طبخ و سرو می‌شد. این شیرینی در ابتدا نام باب دندان داشت که به مرور زمان به آب دندون تغییر نام داده است. دلیل انتخاب این است این بوده که بافت این شیرینی بسیار نرم است و به راحتی می‌توان آن را میل کرد. حتی اگر دندان‌های سالمی نداشته باشید می‌توانید به راحتی با آب و بزاق دهان آن را آب کنید و به همین دلیل شیرینی باب دندون یا آب دندون نام‌گذاری شده است.

شیرینی-سنتی-آب-دندون-خانگی

شکل شیرینی آب دندون یا باب دندان

این شیرینی شکل ظاهری شبیه به نان برنجی کرمانشاه را دارد با این تفاوت که بسیار نرم‌تر و تردتر از آن است و به راحتی در دهان آب می‌شود. آب دندون در شکل سنتی به دو رنگ تهیه می‌شود. رنگ اول شبیه به رنگ آرد است و رنگ دوم آن کمی به رنگ زرد می‌زند که به دلیل اضافه کردن زعفران است. هر دو رنگ این شیرینی بسیار خوش‌طعم و خوشمزه است. برای تزیین روی این شیرینی از تخم خرفه استفاده می‌شود. خرفه گیاهی است که به عنوان سبزی به صورت خود رو یا به صورت کشت دستی در جنوب ایران از 2000 سال پیش کشت می‌شده است. این گیاه امروز در اکثر مناطق دنیا به هر دو صورت خود رو و دستی کشت می‌شود. گیاه خرفه دارای دانه‌های سیاه رنگی بسیار کوچکی است که از آن برای تزیین بسیاری از شیرینی‌ها در ایران استفاده می‌شود. این دانه‌ها خواص دارویی و درمانی بسیاری برای بیماری‌های دیابت، فشار خون و پوست دارند.

مواد مورد نیاز برای تهیه شیرینی آب دندون

ردیف نام مواد مقدار
1 روغن جامد یا کره نیم پیمانه
2 زرده تخم‌مرغ یک عدد
3 پودر قند یک‌دوم پیمانه
4 آرد سفید یک‌دوم پیمانه
5 آرد برنج سه‌چهارم پیمانه
6 بیکینگ پودر یک‌چهارم قاشق چای‌خوری
7 زعفران دم کرده یک قاشق غذا‌خوری
8 پودر هل(اختیاری) یک قاشق چای‌خوری
9 تخم خرفه برای تزیین به مقدار لازم

طرز تهیه شیرینی آب دندون یا آب دندان

قبل از شروع به تهیه توجه داشته باشید که همه مواد اولیه بیان شده را باید در دمای محیط قرار دهید. به طور خاص اگر از کره استفاده می‌کنید حتما به دمای محیط رسیده باشد و نرم شده باشد و پودر قند را اگر الک شده نیست حتما الک کنید.

  • مرحله اول

پودر قند را درون کاسه مناسب الک کنید و روغن یا کره نرم شده را به آن اضافه کنید، سپس با همزن برقی یا دستی آنها را به خوبی هم بزنید. همزدن را تا زمانی ادامه دهید که ترکیب به رنگ کرم درآید. در مدتی که مواد را هم میزنید، حتما دور ظرف را با یک وسیله مانند لیسک یا قاشق تمیز کنید و به باقی مواد در حال هم‌خوردن اضافه کنید تا به خوبی یک دست شوند.

طرز-تهیه-شیرینی-سنتی-آب-دندون-مازندران

  • مرحله دوم

سپس زرده تخم مرغ را به ترکیب کره و پودر قند اضافه کنید. پودر هل را هم هم‌زمان یا پس از زرده تخم‌مرغ به مواد اضافه کنید و به خوبی با هم‌زن هم بزنید. 

آموزش-تهیه-شیرینی-سنتی-آب-دندون-مازندران

  • مرحله سوم

از اینجا به بعد دیگر به هم‌زن نیاز ندارید. هم‌زن را کنار بگذارید و دست‌های خود را آماده کنید که از اینجا به بعد کار باید دست به کار شوید. آرد سفید، آرد برنج و بکینگ‌پودر را الک کرده و به مخلوط اضافه کنید. سعی کنید این کار را کم کم انجام دهید و دقت کنید که مخلوط همچنان نرمی خود را حذف کند. حواستان باشد شیرینی شما باید باب دندان باشد. از آن‌جایی که نوع آردها با هم متفاوت هست حتما دقت کنید که مخلوط شما شکل خمیری نرم خود را حذف کند. خمیر را آنقدر با دست ورز دهید که بافت یکنواختی پیدا کند و در دست ترک نخورد.

مراحل-تهیه-شیرینی-سنتی-آب-دندون-مازندران

  • مرحله چهارم

خمیر‌ها را با دست جمع کنید و آن را درون یک کیسه قرار دهید و یک ساعت در یخچال بگذارید. (در برخی از دستورهای طبخ این شیرینی تا 12 ساعت هم گفته شده که خمیر درون یخچال بماند). 
اگر دوست دارید نوع زعفرانی هم داشته باشید می‌توانید خمیرها را به دو دسته تقسیم کنید و یک بخش را با زعفران دم‌کرده آغشته کنید تا بعد از پخت از نوع زعفرانی شیرینی آب دندون هم لذت ببرید.
فر را روشن کنید تا گرم شود. کف سینی را با کمی روغن یا یک کاغذ روغنی (دومی بهتر است) کامل بپوشانید. حالا مواد را از یخچال بیرون آورده و به قسمت هایی کوچک از آن را جدا کنید. به اندازه یک گردو یا یک فندق کافی است. مواد را در دست ورز دهید و روی سینی بگذارید و روی آن مهر بزنید. می‌توانید به شکل سنتی و کاملا ساده نیز روی آن‌ها را طرح بزنید. بین شیرینی‌ها حتما کمی فاصله بگذارید که در زمان پخت به هم نچسبند. 

طرز-تهیه-شیرینی-سنتی-آب-دندون-خانگی

  • مرحله پنجم

قبل از اینکه شیرینی‌ها پخته شوند می‌توانید برای تزیین آن‌ها از دانه‌های ریز خرفه استفاده کنید که هم شکل قشنگی به شیرینی می‌دهد و هم بسیار مغذی است. سپس دمای فر را بین 160 تا 180 درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید و برای مدت 10 تا 15 دقیقه شیرینی ها را درون فر قرار دهید تا بپزند. دقت کنید که شیرینی‌ها خیلی نباید برشته شوند.

آموزش-تهیه-شیرینی-سنتی-آب-دندون-خانگی

طرز تهیه شیرینی آب دندون بدون فر

با تغییرات امروزی بسیاری از خانه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که دارای فر نیستند و گازهای رومیزی در طراحی و ساخت آن‌ها در نظر گرفته شده است. اگر شما هم فر ندارید نگران نباشید. به راحتی با راه‌حلی که در ادامه شرح می‌دهیم می‌توانید شیرینی آب دندون یا باب دندون خود را تهیه کنید. 
همه مراحل تهیه خمیر را مانند روش قبل طی کنید در انتها برای پخت شیرینی آب دندون به جای فر باید از شعله گاز استفاده کنید. برای این کار نیاز به ماهیتابه دو طرفه دارید و باید واشر بین ماهیتابه‌ را جدا کنید. بعد از آماده‌سازی مواد اولیه و خمیر، کف ماهیتابه را کمی روغن بریزید و یا از کاغذ روغنی استفاده کنید. خمیرها را به روش قبلی کنار هم بچینید و ماهیتابه را روی شعله پخش‌کن قرار دهید و درب دوم را هم ببندید. به این ترتیب ماهیتابه به مرور گرم می‌شود و دما از پایین و بالا به خمیرها می‌رسد. دقت کنید که در این روش حداقل 20 دقیقه باید ماهیتابه روی گازباشد.

 

 

نظرات، پیشنهادات یا سوالات خود را در قسمت نظرات کاربران با ما به اشتراک بگذارید.

لطفا به این مقاله امتیاز دهید:
(9) 4.6

خوشحال میشویم نظرتان را با ما به اشتراک بزارید

نظرات

خاله

۲۲ تیر ۱۴۰۱

عااالی

ادمین

۲۴ مرداد ۱۴۰۱

ممنون از نظرتون

زهرا

۴ اسفند ۱۴۰۱

ممنون از مراحل درست ودقیق ساخت این شیرینی لذیذ موفق باشید بسیار قابل استفاده است

برای دریافت خبرنامه ایمیل خود را ثبت کنید