تاریخچه لیپتون(lipton) - برند نام آشنای چای

لیپتون چیست؟

حتماً همه‌ی شما نام لیپتون را شنیده‌اید، بسته‌بندی‌های متفاوت آن را در بسیاری از سوپرمارکت‌ها دیده‌اید و به‌خصوص با چا‌ی کیسه‌ای لیپتون آشنا هستید.
اما آیا می‌دانید که شروع کار لیپتون با تولید و بسته‌بندی چای نبوده و امروزه محصولات دیگری غیر از چای هم تولید می‌کند؟ با ما در ادامه‌ی این مقاله همراه باشید.

برند لیپتون

لیپتون( Lipton ) یک برند چای بریتانیایی است که متعلق به شرکت Ekaterra است. لیپتون همچنین یک سوپرمارکت زنجیره‌ای در بریتانیا بود که بعداً به Argyll Foods فروخته شد و پس از آن شرکت لیپتون فقط به فروش چای پرداخت. این شرکت به نام توماس لیپتون بنیانگذار آن در سال 1890 نام گذاری شده است. نوشیدنی‌های آماده‌ی لیپتون توسط "پپسی لیپتون اینترنشنال"، شرکتی که بطور مشترک تحت مالکیت یونیلور و پپسی است، به فروش می‌رسد. این شرکت علاوه بر این نوشیدنی‌ها به صورت محدود به تولید سوپ می‌پردازد.

تاریخچه‌ی شرکت لیپتون

در سال 1871، توماس لیپتون (1848-1931) در شهر گلاسکوی اسکاتلند، از پس‌انداز اندک خود برای افتتاح مغازه‌‌اش استفاده کرد و در دهه‌ی 1880 این تجارت به بیش از 200 مغازه گسترش یافت.

در سال 1929، کسب‌وکار خرده‌فروشی مواد غذایی لیپتون یکی از شرکت‌هایی بود که با Home and Colonial Stores، Maypole Dairy Company، Vyes & Boroughs، Templetons، Galbraiths & Pearks ادغام شد و یک گروه مواد غذایی با بیش از 3000 مغازه را تشکیل داد. این گروه در خیابان‌های بزرگ با نام‌های مختلف فعالیت می‌کرد. اما در بازار سهام انگلستان به عنوان Allied Suppliers (تأمین‌کنندگان متحد) به ثبت رسیده بود.
لیپتون به یک سوپرمارکت زنجیره‌ای با تمرکز بر شهرهای کوچک تبدیل شد. Allied توسط شرکت Argyll Foods در سال 1982 خریداری شد و کسب‌وکار سوپرمارکت لیپتون در طول دهه‌ی 1980 به Presto تغییر نام داد.

توسعه و پیشرفت لیپتون

توماس لیپتون مدت کوتاهی پس از افتتاح مغازه‌ی خود، برای تهیه‌ی اقلام جدید سفر به ‌دور دنیا را آغاز کرد. یکی از این کالاها چای بود که در آن زمان یک کالای لوکس کمیاب و گران‌قیمت محسوب می‌شد.
فروش لیپتون از 40 میلیون پوند در اواخر دهه 1870 به 80 میلیون پوند در اواسط دهه 1880 رسید و دو برابر شد. در سال 1890، لیپتون باغ‌های چای را در سیلان (سریلانکای کنونی) خریداری کرد و از آنجا اولین تولیدات چای لیپتون را بسته‌بندی و عرضه کرد. او توانست بسته‌بندی و حمل و نقل را با هزینه‌ی کم انجام دهد. لیپتون چای خود را در بسته های یک پوندی (454 گرم)، نیم پوندی (227 گرم) و یک چهارم پوندی (113 گرم) با شعار تبلیغاتی: "مستقیم از باغ‌های چای به قوری" عرضه کرد. اینجا بود که لیپتون به یک موفقیت فوری در ایالات متحده دست یافت.
کسب و کار چای لیپتون توسط شرکت کالاهای مصرفی یونیلیور در تعدادی معامله‌ی جداگانه خریداری شد. این معاملات با خرید حق تجارت لیپتون در ایالات متحده و کانادا در سال 1938 شروع شد و در سال 1972، زمانی که یونیلیور تمام حق تجارت لیپتون در جهان را از Allied Suppliers خرید، تکمیل شد.

در سال 1991، یونیلیور اولین سرمایه‌گذاری مشترک با PepsiCo را تحت عنوان شراکت پپسی لیپتون، برای بازاریابی چای آماده‌ (چای بطری یا کنسروی) در آمریکای شمالی ایجاد کرد. این شراکت در سال 2003 با دومین سرمایه‌گذاری مشترک یعنی Pepsi-Lipton International (PLI) ادامه یافت و بسیاری از بازارهای خارج از ایالات متحده را تحت پوشش قرار داد. بازار فروش PLI در سپتامبر 2007 باز هم گسترش یافت و تعدادی از بازارهای بزرگ اروپایی را نیز در بر گرفت. PepsiCo و Unilever هر کدام 50 درصد از سهام این سرمایهگذاری‌های مشترک را در اختیار دارند.
در سال 2011، PETA (یک سازمان مردمی حامی حقوق حیوانات) از یونیلیور برای تامین مالی و انجام آزمایش‌هایی روی خرگوش، خوک و سایر حیوانات برای بررسی سلامت ترکیبات چای، انتقاد کرد. به گفته‌ی سازمان حقوق حیوانات، یونیلور پس از دریافت بیش از 40000 درخواست از طرف‌داران PETA و چند روز قبل از برنامه‌ریزی PETA برای راه‌اندازی کمپین "Lipton CruelTEA" (چای لیپتون ظالمانه)، تصمیم گرفت به این آزمایش‌ها روی محصولات Lipton پایان دهد. یونیلیور دیگر محصولات خود را روی حیوانات آزمایش نمی‌کند مگر اینکه از سوی برخی دولت‌ها به عنوان بخشی از الزامات نظارتی آنها به این کار مجبور شود.

سوپ آماده

لیپتون ترکیب سوپ فوری نیز تولید می‌کند. در دهه 1950 در ایالات متحده، لیپتون کمپینی تبلیغاتی برای تبلیغ دیپ پیاز فرانسوی که با استفاده از ترکیب سوپ پیاز فرانسوی لیپتون تهیه شده بود، اجرا کرد. بعدها لیپتون صدها نوع جدید دیپ تولید و به صورت تجاری در ایالات متحده معرفی کرد.

لیپتون در دنیای امروز

چای های لیپتون ترکیبی از مزارع مختلف در سراسر جهان هستند. محصولات لیپتون از کشورهای معروف تولیدکننده ی چای از جمله سریلانکا، هند، کنیا و چین تهیه می شوند. لیپتون لیبل زرد ترکیبی از حدود 20 چای مختلف است.

به غیر از چای معمولی برگ سیاه (با نام تجاری قدیمی لیپتون لیبل زرد)، این شرکت انواع دیگری را، هم به صورت برگ چای و هم به صورت نوشیدنی آماده به بازار عرضه می‌کند که  شامل چای سبز، چای سیاه طعم دار، دم‌نوش‌های گیاهی، Lipton Linea (چای لاغری) در اروپا، و شیرچای لیپتون در بازارهای مختلف آسیایی است.

لیپتون هنوز صاحب مزارع چای در شرق آفریقا (کریچو، کنیا و موفیندی، تانزانیا) است. در ماه می 2007، یونیلیور اولین شرکتی بود که متعهد شد تمام چای خود را به روشی پایدار برای محیط‌زیست تأمین کند. لیپتون و شرکت مادر آن، Unilever، با همکاری Rainforest Alliance، یک سازمان غیردولتی بین‌المللی محیط زیستی، اعلام کردند که تمام چای‌های کیسه‌ای لیپتون زرد که در اروپای غربی فروخته می‌شوند تا سال 2010 و تمام چای‌های کیسه‌های لیپتون تا سال 2015 که در سطح جهانی فروخته می‌شوند، گواهی سلامت محیط‌زیستی دریافت می‌کنند.
مزارع چای خود لیپتون جزو اولین مزارعی بودند که این گواهینامه را دریافت کردند. محصولات دارای نشان محیط زیستی Rainforest Alliance در سال 2008 برای اولین بار در بازارهای اروپای غربی عرضه شدند و در سال 2009 به آمریکای شمالی نیز راه یافتند. در 6 می 2009، لیپتون جایزه شرکتی Green Globe را برای همکاری با Rainforest Alliance دریافت کرد.

برندهایی که شرکت لیپتون تولید می‌کند

برندهای اصلی لیپتون، لیپتون لیبل زرد و لیپتون Iced Tea هستند. از دیگر خطوط تولید این شرکت می‌توان به Lipton pyramid در اروپا و آمریکای شمالی و شیرچای لیپتون در شرق آسیا اشاره کرد. در سال 2008، این برند خط تولید Lipton Linea را در اروپای غربی راه‌اندازی کرد.

چای لیبل زرد لیپتون

چای لیبل زرد لیپتون از سال 1890 وارد بازار شد در آن زمان توماس لیپتون اولین نسخه از بسته‌ی زردرنگ را با پوششی قرمز معرفی کرد و این نسخه هنوز هم در حال تولید است و در 150 کشور در سراسر جهان فروخته می‌شود. لیپتون لیبل زرد ترکیبی از چندین نوع چای است که هم به صورت چای کیسه‌ای، هم برگ چای به بازار عرضه می‌شود که نوع برگی آن به شکل برگ‌های کوچکی مانند چای سبز باروتی تولید می‌شود.

چای سرد لیپتون (Iced Tea)

لیپتون Iced Tea یا چای سرد لیپتون در پنج طعم لیمویی، هلو، هلو و شلیل، انبه و تمشک به فروش می‌رسد. طعم‌های چای سبز و رویبوس نیز در برخی مناطق موجود است. دو طعم دیگر به طور انحصاری در جهان عرب فروخته می‌شود که شامل طعم میوه‌های قرمز و میوه‌های خارجی.

لیپتون بریسک

Brisk که قبلاً Lipton Brisk نام داشت، یک برند چای سرد است که عمدتاً در آمریکای شمالی با سرمایه‌گذاری مشترک Lipton و PepsiCo توزیع می‌شود. تفاوت آن با دیگر برندهای چای سرد لیپتون در این است که اسید فسفریک به این ترکیب اضافه می‌شود و طعم تند و متمایزی به نوشیدنی می‌دهد.

چای هرمی لیپتون

لیپتون همچنین چای را با استفاده از قالب کیسه ی چهاروجهی همان‌طور که در سایر برندهای چای مشاهده می‌شود، تولید می‌کند. لیپتون کلیر در پنج نوع چای ارل گری، چای صبحانه انگلیسی، چای انبه هلو، پرتقال ماندارین، چای سبز، نعناع و چای بابونه عرضه می‌شود.

برگ خالص

Pure Leaf یک برند چای سرد است که عمدتاً در قاره‌ی آمریکا توسط سرمایه‌گذاری مشترک PepsiCo-Lipton توزیع می‌شود. برخلاف Lipton Iced Tea و Brisk که از پودر چای فوری خشک شده استفاده می‌کنند، Pure Leaf در آب دم می‌شود و سپس در بطری‌های مربعی ساخته شده از پلاستیک PET قابل بازیافت به فروش می‌رسد.

لیپتون در سراسر جهان

لیپتون در بیش از 110 کشور دنیا عرضه می شود اما بیش از همه در اروپا، آمریکای شمالی، آفریقا و خاورمیانه، بخش‌هایی از آسیا و استرالیا (استرالیا و نیوزلند) و همچنین آمریکای لاتین و کارائیب محبوب است. چای سیاه لیپتون (مثل نوع لیبل زرد) علی‌رغم منشأ بریتانیایی آن، در بازار بریتانیا عرضه نمی‌شود. زیرا مالک لیپتون، یعنی Ekaterra چای PG Tips را در آنجا می‌فروشد. لیپتون فقط به صورت چای سرد و چای میوه‌ای در بریتانیا موجود است.

بعد از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه 2022، Ekaterra در آگوست همان سال تصمیم گرفت به طور کامل از بازار روسیه خارج شود و تولید و فروش چای لیپتون را متوقف کند.

لیپتون سیت (Lipton's Seat) کجاست؟

لیپتون سیت یک منطقه‌ی دیدنی محبوب است. جایی که توماس لیپتون با یک فنجان چای در دست می‌نشست و با افتخار به ملک خود نگاه می‌کرد. امروزه، هنوز هم می‌توانید یکی از بهترین مناظر را از این مکان تماشاگر باشید و با مجسمه‌ای در اندازه‌ی واقعی از توماس لیپتون که روی نیمکتی نشسته است عکس بگیرید!
لیپتون سیت در یک نقطه‌ی مرتفع و خوش‌منظره در تپه‌های پوناگالا، باندراوِلا، سریلانکا است و در نزدیکی کارخانه‌ی چای دامباتن قرار دارد. شما می توانید بعد از حدود 8 کیلومتر کوهنوردی به لیپتون سیت که در محاصره مزارع چای سبز قرار دارد، برسید. از لیپتون سیت، استان اووا، ساباراگامویوا و استان مرکزی سریلانکا قابل مشاهده است.

لیپتون یک برند بسیار قدیمی و مشهور است که از گذشته‌های دور در ایران هم کاملاً شناخته‌شده بوده، تا حدی که نام لیپتون به طور عمومی به همه‌ی چای‌های کیسه‌ای اطلاق می‌شده است. حتی هنوز هم در بین بسیاری از قدیمی‌ترها چای لیپتون مترادف با چای کیسه‌ای است. اما خوشبختانه پای محصولات دیگر لیپتون مثل شیرچای و چای سرد طعم‌دار لیپتون هم هر چند به صورت محدود به بازار ایران باز شده است.

لطفا به این مقاله امتیاز دهید: