شیرینی برنجک مارندرانی

کمتر کسی است که شمال کشور را با برنج ایرانی نشناسد. محصول با ارزش، خوش‌طعم و خوشمزه شمال ایران که در استان‌های گیلان و مازندران و گلستان یافت می‌شود. برنج به عنوان بسیار از وعده‌های غذایی ما ایرانی‌ها در کنار خورشت و کباب و جوجه و ... سرو می‌شود، اما جالب است بدانید که همین برنج شمال کشور می‌تواند به یک شیرینی لذیذ و خوشمزه شود.

شمالی‌ها و به طور خاص مازندرانی‌ها شیرینی خاصی را با استفاده از برنج درست می‌کنند که به آن در زبان محلی خود برنجک می‌گویند. برنجک مازندرانی یکی از سوغات‌های خوش‌طعم و خوشمزه این شهر است. امروز قصد داریم شما را بیشتر با این شیرینی خوشمزه آشنا کنیم و روش طبخ آن را به شما آموزش دهیم.

شیرینی برنجک از کجا آماده است؟

برنجک یا بهاردانه یک شیرینی شمالی است و به طور خاص در مازندران و گیلان طبخ می‌شود. شیرینی برنجک را شمالی‌ها با استفاده از برنج شمال تهیه می‌کنند. مازندرانی‌ها به آن بئودونه هم می‌گویند. مازندرانی‌ها از این خوراکی به عنوان شیرینی برای بزرگ‌ترها و یکی از تنقلات سنتی و مغذی برای کودکان و نوجوانان استفاده می‌کرده‌اند.

دارا بودن برنج به ارزش غذایی این خوراکی خوشمزه افزوده است. شکل سنتی برنجک مازندرانی به رنگ برنج طبخ می‌شده است اما امروزه با استفاده از رنگ‌های طبیعی خوراکی رنگ‌های دیگری از این خوراکی اصیل مازندرانی تهیه می‌شود. شکل ظاهری برنجک به طور سنتی لوزی شکل است و از آنجایی که ساختار پفکی شکل دارد مورد پسند کودکان بوده است.

در شکل سنتی برای رنگی‌ کردن شیرینی‌ها از لبو یا زعفران هم استفاده می‌کرده‌اند. این شیرینی به دلیل وجود برنج، برنجک نام دارد. برنجک را در شمال کشور معمولا با نارنج خوش طمع می‌کنند. شمال کشور و به طور خاص مازندران پر است از درختان نارنج و محلی‌ها از آب نارنج برای خوش‌طمع کردن خوراکی‌ها استفاده می‌کنند.

وجود طمع ترش داخل شیرینی به جذابیت آن می‌افزاید. این شیرینی معمولا به عنوان تنقلات در مصارف روزانه خانواده‌های سنتی مازندرانی استفاده می‌شده است. اما از آن در اعیاد و شب یلدا و مناسب‌هایی مانند عروسی هم استفاده می‌شده است.

مواد مورد نیاز شیرینی برنجک یا بهاردانه

برنج خشک‌شده یک لیوان
روغن جامد کمی
شکر سه لیوان
آب یک و نیم لیوان
آب لیمو یا آب نارنج سه قاشق غذاخوری

مراحل تهیه شیرینی برنجک یا بهاردانه

برنجک یا بهاردانه خانگی را در سه مرحله ساده می‌توانید آماده کنید. برنجک یکی از ساده‌ترین شیرینی‌ها و تنقلاتی است که به سادگی و خیلی سریع آماده می‌شود و می‌توانید برای یک وعده عصرانه از آن استفاده کنید.

مرحله اول: تهیه شهد

داخل یک ظرف، آب و شکر را بریزید و آن را روی شعله قرار دهید. وقتی آب به جوش آمد آب‌لیمو یا آب نارنج را کم‌کم به آب و شکر اضافه کنید. حال باید شعله را کم کنید و منتظر باشید تا آب و شکر قوام پیدا کنند.

دقت داشته باشید برای اینکه بتوانید به طور دقیق بررسی کنید که آب و شکر قوام آمده کافی است در یک ظرف دیگر کمی آب سرد قرار دهید و یکی دو قاشق از آب و شکر را درون آن بریزید اگر جمع شد می‌توانید مطمئن شوید که شهد شما قوام آمده است. توجه داشته باشید که وقتی شهد به برنجک اضافه می شود باید داغِ داغ باشد.

مرحله دوم: سرخ کردن برنج

داخل یک ظرف گود مقداری روغن بریزید و آن را روی شعله گاز قرار دهید تا داغ شد. روغن باید به حدی داغ شود که به مرز دودکردن برسد، وقتی از داغ شدن کامل روغن مطمئن شدید برنج را با دست به اندازه یک مشت دروغ روغن داغ بریزید. ظرف شما باید به شکلی باشد که بتوانید با دست آن را تکان دهید، چون قرار است که برنج‌ها پف کنند.

هر چه بتوانید سریع‌تر ظرف را تکان دهید و هر چقدر ظرف گودتر باشد برنج‌ها زودتر و بهتر پف می‌کنند. وقتی برنج‌ها پف می‌کنند باید آن‌ها را از روغن جدا کنید. برای این کار می‌توانید یک آب‌کش فلزی را روی یک ظرف دیگر قرار دهید و برنج‌ها را بر درون آب‌کش فلزی بریزید.

بعد از اینکه روغن‌ها در ظرف زیرین ریخته شدند دوباره روغن را به ظرف اول برگردانید و این کار را تکرار کنید تا همه برنج‌ها به صورت کامل به شکل پف کرده در بیایند. مراقب باشید برنج‌ها آن‌قدر در این حالت خوش‌مزه هستند که ممکن است کمی از آن‌ها را بخورید.

اگر به این مرحله رسیدید حتما به اندازه کافی برنج پف کرده برای ادامه کار درست کنید. در انتهای این مرحله باید همه برنج‌های پف کرده را درون یک ظرف بزرگ ریخته و کم‌کم شهد را به آن اضافه کنید. شهد را تا حدی بریزید که برنج‌ها را به هم بچسباند. باقی شهد را برای بعد نگه دارید.

حتما بخوانید: طرز تهیه شیرینی رنگینک

مرحله سوم:‌ خشک‌کردن و برش‌زنی

در این مرحله باید مواد را داخل یک سینی قرار دهید. اجازه دهید تا مواد کمی خشک شود و خودشان را بگیرند. بعد از اینکه کمی مواد سفت شدند می‌توانید آن‌ها را برش بزنید. به شکل سنتی برش‌ها باید به صورت لوزی باشند ولی می‌توانید برای راحتی کار به شکل مربعی هم مواد را برش بزنید.

نکات جانبی:

در ادامه با چند نکته در مورد طبخ شیرینی برنجک آشنا خواهید شد.

نکته شماره یک:‌ کنجد‌کاری

اگر بخواهید می‌توانید روی مواد پخش شده در سینی کمی کنجد بو داده بریزید. ترکیب کنجد با برنج طمع خوشمزه‌تری را برای شما به ارمغان خواهد داشت.

نکته شماره دو:نگهداری در یخچال

در صورتی که بخواهید برنجک‌ها را برای مدت زمان بیشتری نگهداری کنید می‌توانید آن‌ها را درون یک ظرف درب‌دار قرار داده و در یخچال نگهداری کنید. وقتی برنجک داخل یخچال قرار می‌گیرد کمی سفت می‌شود اما نگران نباشید با کمی بیرون ماندن از یخچال برنجک‌ها شکل قبلی و نرم خود را می‌گیرند.

نکته شماره سه: روش دیگر طبخ

اگر روش اول برای پف ‌کردن برنج‌ها برای‌تان سخت است می‌توانید داخل یک ظرف گود روغن ریخته و آن را داغ کنید. بعد از اینکه روغن کاملا داغ شد از یک صافی فلزی دسته‌دار استفاده کنید و برنج‌ها را درون آن بریزید و داغ روغن صافی را تکان‌تکان دهید تا برنج‌ها حالت پف‌کرده به خود بگیرند. بعد از اینکه برنج‌ها پف کردند آن‌ها را به یک ظرف دیگر منتقل کنید. این کار را تکرار کنید تا همه برنج‌ها پف کنند. باقی مراحل مانند روش قبل است.

نکته شماره چهار: رنگی کردن

اگر قصد دارید که برنجک رنگی داشته باشید می‌توانید به شهد خود کمی رنگ لبو یا کمی زعفران یا کمی رنگ خوراکی اضافه کنید. البته می‌توانید شهد خود را تقسیم کرده و شیرینی برنجک چند رنگ داشته باشید و نوش جان کنید.