پولکی، آبنبات سنتی ایرانی

وقتی که صحبت از پولکی به میان می‌آید اولین چیزی که به نظر ما می‌آید طعم و مزه زعفرانی و انواع مختلف آن است. اما شیوه نگهداری پولکی نیز مهم است. در این مقاله می‌خواهیم با انواع پولکی آشنا شویم. همچنین شرایط نگهداری و ترکیباتی که در آن به کار رفته را بشناسیم و بدانیم آبنبات پولکی سوغات کجاست؟

پولکی چیست؟

پولکی‌ در واقع یک نوع آب‌نبات و از انواع خوردنی‌های خوشمزه‌ای است که بیشتر همراه با نوشیدنی گرم میل می‌شود، اما به تنهایی خوردن آن نیز لذت بخش است. این آب‌نبات خوشمزه و خوش‌عطر علاوه بر اینکه قند و شیرینی مناسب و به‌اندازه‌ای دارد، در طعم و عطر‌های متنوع و دلنشینی نیز تولید می‌شود.

تاریخچه پولکی

پولکی یکی از محصولات جانبی نبات است که بیش از ۳۰۰ سال در اصفهان قدمت دارد. در سال‌های دور کارگاه‌های نبات سازی به تولید پولکی نیز می‌پرداختند، اما امروزه بسیاری از کارگاه‌های جدید به طور مستقل تنها پولکی تولید می‌کنند و روش‌های سنتی و قدیمی جای خود را به دستگاه‌های مدرن داده است. به‌عنوان‌مثال برای برش پولکی، به جای مشته از دستگاه‌های برش صنعتی استفاده می‌شود، و همزن‌های دستی جای خود را به همزن‌های اتوماتیک داده اند.

انواع پولکی 

پولکی یکی از سوغاتی های سنتی کشور ماست که بسیار محبوب است. روند تولید پولکی از گذشته تا به امروز دستخوش تغییراتی شده است. این تغییرات اغلب در جهت جلب رضایت مشتریان و ایجاد تنوع بیشتر بوده است. به طور مثال استفاده از مغزها در تهیه پولکی با استقبال خوبی مواجه شده است. از این رو امروزه انواع پولکی را به شرح زیر نام ببریم:

• پولکی کنجدی
•  پولکی عسلی
• پولکی زعفرانی
• پولکی زنجبیلی
•  پولکی لیمویی
•  پولکی با مغز بادام
•  پولکی با پودر پسته
•  پولکی گل سرخ
•  پولکی پوست پرتقال
•  پولکی نارگیلی
•  پولکی کاکائویی
•  پولکی با شاهدانه
•  پولکی دارچینی
•  پولکی گشنیزی و نعنایی

پولکی با مغز تخمه یکی از محصولات جدید و عجیب است. برای تهیه این نوع پولکی پس از حرارت دادن شکر و جوشیدن آن کره را اضافه می‌کنند و در انتها مغز تخمه آفتاب‌گردان را داخل مواد می‌ریزند. گاهی برای خوش‌رنگ شدن آن از زعفران نیز استفاده می‌شود.

به همین ترتیب با استفاده از ترکیبات مختلف می‌توان هر روز انواع جدیدی از پولکی را تولید کرد. به طور مثال پولکی خشخاشی، پولکی رژیمی و پولکی پرتقالی از جمله انواع جدید دیگر این آبنبات است.

طرز تهیه انواع پولکی

پولکی‌ها با هر طعمی که درست شوند، هدفشان شیرین کردن دهان شماست و این همه تنوعی که مشاهده می‌کنید برای این است که این آبنبات اصیل اصفهانی باب میل هر ذائقه‌ای باشد. تهیه و تولید سنتی این آب‌نبات در کارگاه‌های تولید پولکی معمولاً در کنار تولید نبات صورت می‌گیرد. شیره انتهایی که از تولید نبات به جا می‌ماند را با اضافه کردن سرکه و دادن حرارت بالا تا 160 درجه و جوشاندن غلیظ می‌کنند. سپس طعم‌دهنده‌هایی مختلفی که عنوان کردیم به این شیره اضافه می‌کنند و این مخلوط را بر روی سینی‌های مخصوص پخش می‌کنند. پولکی‌ها را در غلتک‌هایی با قالب‌های سکه‌ای مخصوص، جداسازی کرده و بعد از این که کاملاً خنک شدند، بسته‌بندی می‌کنند.

انواع پولکی

هرکدام از این انواع پولکی‌ها بعد از اینکه کاملاً شکل گرفته و به اصطلاح آماده شدند، می‌تواند نظر هر نوع ذائقه‌ای را جلب کند. پولکی را می‌توان به طور مستقیم با شکر و عسل هم درست کرد. میزان شیرینی این آب‌نبات را می توان با تغییر میزان شکر و عسل کم و یا زیاد کرد. اما در هرصورت، چون ضخامت پولکی‌ کم و از نظر شکل و اندازه کوچک است، می‌توانید اطمینان داشته باشید که این آب‌نبات نسبت به قند و شکر، قند زیادی را وارد بدن شما نمی‌کند. البته به این معنا نیست که پولکی برای افراد مبتلا به دیابت با پرهیزهای سفت و سخت غذایی مفید است.

پولکی بدون قند

امروزه بعضی از تولیدکننده‌ها با استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی و غیر قندی اقدام به تولید و عرضه آب‌نباتی مشابه پولکی می‌کنند. این نوع پولکی برای افراد دیابتی مناسب است. 

خواص پولکی

پولکی آب‌نبات ساده‌ای است که در کنار چای یا به‌تنهایی سرو می‌شود. پولکی جایگزین مناسبی برای قند است و به سلامت دندان‌ها آسیب کمتری می‌رساند. البته در صورتی که جویده نشود. در عین حال به خاطر قند کمتری که دارد مصرف آن توصیه می‌شود. خواص پولکی با توجه به ترکیبات متنوع به کار رفته در آن متفاوت است. شما می‌توانید انواع مختلف پولکی را تهیه کنید و علاوه بر طعم و مزه از خواص آن‌ها بهره‌مند شوید.

نگهداری پولکی

بنا بر سلیقه خود هر کدام از انواع پولکی را که انتخاب و تهیه کردید، لازم است برای نگهداری و ماندگاری بیشترشان، نکاتی را مورد توجه قرار دهید. مثلاً اگر پولکی را در ظروف دربسته خریداری می‌کنید طوری درب را باز و بسته کنید که هوا زیاد وارد ظرف نشود و یا پلاستیک وکیوم آن پاره نشود.

باید اغلب خوراکی‌ها و مخصوصاً شیرینی‌ را در مکان سرد و خشک نگهداری کنید. وجود رطوبت در محیط، هم بر روی کیفیت پولکی و شیرینی‌های دیگر تأثیر می‌گذارد و هم ممکن است شرایط را برای کم‌کردن ماندگاری آنها به دلیل وجود کپک‌زدگی مهیا کند. منظور از رطوبت هم فقط رطوبت مربوط به محیط زندگی (مثلاً شهرهای شمالی یا جنوبی) نیست. بلکه حتی اگر ظرف پولکی را در مکانی که در معرض بخار کتری و سماور است هم قرار دهید، همین اتفاق خواهد افتاد.

از گذاشتن مقدار زیاد پولکی در قندان و یا هر ظرف دیگر اجتناب کنید. ممکن است مورچه‌ها بدون اینکه به شما اعلام کنند، به پولکی‌هایتان دستبرد بزنند!
بهترین مکان برای نگهداری آنها برای طولانی‌مدت در یخچال است که از به هم چسبیدن آن‌ها هم جلوگیری می‌کند.

معیارهای انتخاب پولکی

گفتیم که تنوع طعم و مزه در تولید پولکی زیاد است. برای انتخاب انواع پولکی علاوه بر اینکه افراد مطابق سلیقه و میل خود عمل می‌کنند، می‌توان بر اساس معیارهای زیر هم انتخاب را انجام داد.

طبع پولکی گرم است یا سرد؟

وضع مزاجی یا طبع افراد هم می‌تواند در تعیین نوع پولکی مؤثر باشد. مثلاً افرادی که به اصطلاح دارای طبع گرم هستند بهتر است از طعم‌هایی استفاده کنند که به کاهش گرمای مزاجی آنها کمک کند و در مورد افرادی با وضع مزاجی سرد یا طبع سرد برعکس. اکثر طعم‌های پولکی برای افرادی با طبع سرد مناسب‌اند.
اما ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که با توجه ‌به فصلی که در آن از پولکی استفاده می‌کنید هم می‌توانید نوع طعم را انتخاب کنید. یعنی مثلاً در فصل زمستان با وجود هوای سرد و مصرف زیاد انرژی بدن برای تولید و حفظ گرما، بهتر است از پولکی بیشتر استفاده کنید. فرقی هم در این مورد راجع به سردمزاجان و یا گرم‌مزاجان وجود ندارد. مثلاً مصرف پولکی شاهدانه یا کنجدی می‌تواند بخش اعظم انرژی گرمایی را برای بدن شما در زمستان تأمین کند.

 

در مصرف انواع پولکی احتیاط کنید

بعضی از انواع طعم‌ها و مغزهای که در پولکی‌ها استفاده می‌شود ممکن است برای بعضی افراد مستعد آلرژی مشکل‌ساز شود. پولکی‌های زنجبیلی می‌تواند به افرادی که ناراحتی‌های گوارشی داشته و معده ضعیفی دارند، برای التیام این ناراحتی ها کمک بسزایی بکند. همچنین این نوع از پولکی برای خانم‌های باردار که در ماه‌های اول بارداری و دچار تهوع هستند می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد و علائم را کمتر کند.

پولکی مغزپسته‌ای برای افرادی که دچار فقر آهن و کم‌خونی هستند می‌تواند کمک کننده باشد. به طور کلی استفاده از تنقلات سنتی به دلیل ساختار ساده و طبیعی و عدم وجود ترکیبات شیمیایی و نگهدارنده می‌تواند در تأمین املاح و مواد معدنی و حتی برخی ویتامین‌ها نقش خوبی ایفا کنند.

پولکی سوغات کجاست؟

پولکی را به عنوان یکی از سوغات اصلی اصفهان در کنار گز می‌شناسند، اما در شهرهای دیگر هم کارگاه‌های نبات سازی و در کنار آن تولید پولکی وجود دارد و خوشبختانه در تمام نقاط کشور می‌توانید این محصول را پیدا کرده و خریداری نمایید.

در این بحث به معرفی انواع پولکی و جزئیات آن پرداختیم و با طعم‌های مختلف پولکی‌ها آشنا شدیم. همچنین نکاتی برای نگهداری ونرم نشدن پولکی آموختیم.
امیدواریم این مقاله اطلاعات مفیدی را برای شناخت پولکی در اختیارتان بگذارد که در هنگام تهیه آن به شما کمک کند.

لطفا به این مقاله امتیاز دهید: