تولید شکلات در ایران از دهه هفتاد تحول روبه‌رشدی داشته است و سالانه بیش از یک‌میلیون و ۷۰۰هزار تن انواع شکلات در کشور تولید می‌شود و گردش مالی آن به بیش از ۱۷ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است؛ در صادرات این محصول آذربایجان شرقی آورده ارزی ۵۰ درصدی را با تولیدات خود دارد. تبریز مرکز این استان که امروزه پایتخت شکلات کشور لقب گرفته است، در ۴۰سال گذشته نه‌تن‌ها با توسعه این صنعت کام بازار داخلی را شیرین کرده است بلکه افزایش ظرفیت توأم با کیفیت، باعث شده این روز‌ها طعم دهان بازار جهانی نیز شیرین شود، به‌طوری که با افزایش تقاضا میزان صادرات محصولات شیرینی، شکلات و فرآورده‌های غلات در ۶ ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش ارزش ۱۲درصدی و افزایش وزنی ۱۸ درصد را نشان می‌دهد.

این پیشرفت طی سه دهه اخیر در این صنعت به حدی چشمگیر است که به‌گفته مسئولان صمت آذربایجان شرقی، تولیدات تبریز در عرصه شکلات همتراز با برند‌های جهانی پیش می‌رود و سهم عمده‌ای در صادرات ۶۵۰میلیون دلاری شکلات ایران دارد. در حال حاضردر بازار جهانی، ۱۵برند شکلات تبریز فعال و شناخته‌شده هستند که در بیش از یکهزار بسته‌بندی مختلف به بازار عرضه می‌شوند. به‌گفته تولیدکنندگان شکلات در تبریز، کشور‌های آفریقایی و آسیای میانه مشتری پر و پا قرص شکلات‌های ایرانی اند.

شکلات‌های تولید تبریز جزو ۱۰ برند برتر دنیا

یک فعال اقتصادی در تبریز گفت: با توجه به اینکه ۵۸۰ واحد صنایع غذایی در آذربایجان شرقی وجود دارد، این استان سهم بزرگی در تولید اصلی مواد غذایی در کشور دارد. در حال حاضر صنایع غذایی زنجیره خوبی نه تنها در تبریز واستان آذربایجان شرقی بلکه در کل کشور به راه انداخته است و می‌توان گفت حرفی برای گفتن دارد تا آنجا که می‌توان این صنعت را جزو موفق‌ترین صنایع ایران به حساب آورد که توانسته است برند‌سازی کند.
یونس ژائله با بیان اینکه صنعت شیرینی و شکلات کشور در سال‌های اخیر با وجود مشکلات پیش‌رو توانسته است محصولات خود را از لحاظ کیفیت محصول و بسته‌بندی به استاندارد‌های روز جهانی برساند و جایگاه ویژه‌ای در ماورای مرز‌های جمهوری اسلامی ایران پیدا کند، افزود: خوشبختانه صنعت شیرینی و شکلات ایران به نقطه خوبی رسیده است و مهم‌ترین دلیل این رشد نیز خصوصی بودن این صنعت است.
این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین واحد تولید شکلات و شیرینی در تبریز قرار دارد و در حال حاضر جزو ۱۰ شرکت مطرح این صنعت در دنیا محسوب می‌شود، اظهار داشت: همان‌طور که می‌دانید کشور آلمان در بخش شیرینی و شکلات در دنیا به‌عنوان بهترین در این صنعت شناخته می‌شود این در حالی است که با پیشرفت‌هایی که ما در این صنعت طی سال‌های اخیر کسب کرده‌ایم شاید به جرأت بتوان گفت فاصله چندانی با این کشورنداریم.

وی افزود: ما در بسته‌بندی‌های شیرینی، شکلات و محصولات غذایی نیز بسیار موفق بوده‌ایم و توانسته‌ایم در این زمینه در بازار‌های بین‌المللی با دیگر کشور‌های مطرح در این خصوص رقابت کنیم. به عبارتی با بزرگ شدن صنعت شیرینی و شکلات، صنایع بسته‌بندی وابسته به آن هم رشد کرده است. درمجموعه خودمان، واحد بسته‌بندی جداگانه داریم که به‌صورت مستقل کار می‌کنند و با استفاده از طرح‌های استاندارد، بسته‌بندی محصولات را با خلاقیت و استفاده از آخرین متد‌ها و متناسب با توصیه‌های واحد مارکتینگ تهیه کرده و در نهایت در بسته‌بندی‌های جدید و نوآورانه ارائه می‌شوند.
برخی از محصولات ما به اروپا صادر می‌شود که با وجود تحریم‌ها در چند سال اخیرباعث محدود شدن آن شده است، اما کشور‌های منطقه مانند امارات، دوبی ومالزی از دیگر بازار‌های فروش ما هستند که در حال حاضریکی از شرکت‌های تولیدی با تأسیس فروشگاه درآنجا کالا‌های خود را به فروش می‌رساند. همچنین کشور‌های عراق، افغانستان، پاکستان، جمهوری‌آذربایجان، ساحل‌عاج و برخی کشور‌های آسیای‌میانه و اتحادیه اروپا نیز عمده‌ترین بازار‌های هدف صادراتی محصولات ما هستند که می‌توان گفت سهم قابل توجهی ازبرند‌های مطرح و بزرگ ایران را درصنعت شیرینی و شکلات به خود اختصاص داده‌اند.

ضرورت رفع مشکلات صادرات

این فعال اقتصادی به اصلی‌ترین مشکل صنایع شیرینی و شکلات اشاره و مطرح کرد: به‌دلیل اینکه ظرفیت تولید محصولات شیرینی و شکلات در کشور ما بالا است و با تولید مازاد داخل روبه‌رو هستیم، این امر توان صادراتی را در این صنعت افزایش می‌دهد و خوشبختانه شرکت‌های صادراتی خوشنامی نیز در حوزه صادرات فعالیت می‌کنند. اما دشواری‌های ناشی از تحریم‌ها که بر نقل‌وانتقال مالی سایه انداخته است و نیز صادرات برخی کالا‌های فاقد کیفیت و حضور افراد فاقد صلاحیت و وجاهت تجاری که موجب از بین رفتن اعتبار و جایگاه تجار خوشنام ایرانی می‌شوند، موجب دشوارتر شدن صادرات کالای ایرانی شده است.
بازار‌های صادراتی به‌هر دلیل که از دست بروند، شرکت‌های بزرگ صادراتی به ناچار محصولات خود را به بازار داخل سرازیر می‌کنند و این موضوع به زیان شرکت‌های داخلی است؛ بنابراین رفع مشکلات حوزه صادرات ضروری است و باید مشکلاتی که در این حوزه‌ها وجود دارد؛ بویژه موضوع رفع مشکلات مبادلات مالی و پولی بین‌المللی، تسهیل امور گمرکی، مشکلات بیمه‌های تجاری و حمل‌ونقل و امثال آن مورد توجه ویژه قرار گیرد. بخشی از این مشکلات مثل تأمین نقدینگی یا مشکلات گمرکی یا تأمین ارز و… بر عهده دولت است و دولت باید در این زمینه اقدامات لازم و وظیفه خود را انجام دهد وگرنه از منظر بخش‌خصوصی، تولیدکننده‌های بسیار خوبی داریم که توانایی خود را اثبات کرده‌اند.
وی بیان کرد: مواد اولیه این صنعت ۷۰ درصد داخلی و ۳۰ درصد وارداتی است. برخی افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها در صنایع غذایی عمدتاً وارداتی‌اند و تولیدکنندگانی در دنیا وجود دارند که این مواد را به‌صورت انحصاری (چه در تولید و چه در تکنولوژی) تولید می‌کنند و از طرفی تولید برخی از این محصولات در داخل توجیه اقتصادی ندارد و بنابراین از طریق واردات تأمین می‌شوند. البته در کل، واردات این دسته از کالا‌ها با تناژ‌های محدودی صورت می‌گیرد و اثر قیمتی زیادی بر قیمت تمام شده نمی‌گذارند. همچنین دغدغه تأمین ارز برای فراهم کردن برخی کالا‌های وارداتی بسیار حائز اهمیت بوده و نگران‌کننده است. به‌طور مثال درحال‌حاضر کاکائو که در صنایع غذایی بسیار اهمیت دارد از آفریقا وارد شده و بخشی از شکر مورد نیاز را از خارج کشور تأمین می‌کنیم که البته در مجموع سهم محصولات وارداتی از ۳۰ درصد تجاوز نمی‌کند. ژائله در ادامه با اشاره به هزینه‌های بالای تولید اظهار داشت: هر روز قیمت همه مواد اولیه درحال افزایش است؛ چه محصولاتی که وارداتی هستند و به ارز نیاز دارند و چه محصولاتی که مستقیماً به ارز نیازی ندارند، ولی تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند، همه این فشار‌ها هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهند. هزینه‌های حمل‌ونقل و بسته‌بندی و دستمزد و… نیز معمولاً افزایش می‌یابند و مزید بر علت می‌شوند.
ضرورت رفع مشکلات صادرات
این فعال اقتصادی به اصلی‌ترین مشکل صنایع شیرینی و شکلات اشاره و مطرح کرد: به‌دلیل اینکه ظرفیت تولید محصولات شیرینی و شکلات در کشور ما بالا است و با تولید مازاد داخل روبه‌رو هستیم، این امر توان صادراتی را در این صنعت افزایش می‌دهد و خوشبختانه شرکت‌های صادراتی خوشنامی نیز در حوزه صادرات فعالیت می‌کنند. اما دشواری‌های ناشی از تحریم‌ها که بر نقل‌وانتقال مالی سایه انداخته است و نیز صادرات برخی کالا‌های فاقد کیفیت و حضور افراد فاقد صلاحیت و وجاهت تجاری که موجب از بین رفتن اعتبار و جایگاه تجار خوشنام ایرانی می‌شوند، موجب دشوارتر شدن صادرات کالای ایرانی شده است.
بازار‌های صادراتی به‌هر دلیل که از دست بروند، شرکت‌های بزرگ صادراتی به ناچار محصولات خود را به بازار داخل سرازیر می‌کنند و این موضوع به زیان شرکت‌های داخلی است؛ بنابراین رفع مشکلات حوزه صادرات ضروری است و باید مشکلاتی که در این حوزه‌ها وجود دارد؛ بویژه موضوع رفع مشکلات مبادلات مالی و پولی بین‌المللی، تسهیل امور گمرکی، مشکلات بیمه‌های تجاری و حمل‌ونقل و امثال آن مورد توجه ویژه قرار گیرد. بخشی از این مشکلات مثل تأمین نقدینگی یا مشکلات گمرکی یا تأمین ارز و… بر عهده دولت است و دولت باید در این زمینه اقدامات لازم و وظیفه خود را انجام دهد وگرنه از منظر بخش‌خصوصی، تولیدکننده‌های بسیار خوبی داریم که توانایی خود را اثبات کرده‌اند.
وی بیان کرد: مواد اولیه این صنعت ۷۰ درصد داخلی و ۳۰ درصد وارداتی است. برخی افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها در صنایع غذایی عمدتاً وارداتی‌اند و تولیدکنندگانی در دنیا وجود دارند که این مواد را به‌صورت انحصاری (چه در تولید و چه در تکنولوژی) تولید می‌کنند و از طرفی تولید برخی از این محصولات در داخل توجیه اقتصادی ندارد و بنابراین از طریق واردات تأمین می‌شوند. البته در کل، واردات این دسته از کالا‌ها با تناژ‌های محدودی صورت می‌گیرد و اثر قیمتی زیادی بر قیمت تمام شده نمی‌گذارند. همچنین دغدغه تأمین ارز برای فراهم کردن برخی کالا‌های وارداتی بسیار حائز اهمیت بوده و نگران‌کننده است. به‌طور مثال درحال‌حاضر کاکائو که در صنایع غذایی بسیار اهمیت دارد از آفریقا وارد شده و بخشی از شکر مورد نیاز را از خارج کشور تأمین می‌کنیم که البته در مجموع سهم محصولات وارداتی از ۳۰ درصد تجاوز نمی‌کند. ژائله در ادامه با اشاره به هزینه‌های بالای تولید اظهار داشت: هر روز قیمت همه مواد اولیه درحال افزایش است؛ چه محصولاتی که وارداتی هستند و به ارز نیاز دارند و چه محصولاتی که مستقیماً به ارز نیازی ندارند، ولی تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند، همه این فشار‌ها هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهند. هزینه‌های حمل‌ونقل و بسته‌بندی و دستمزد و… نیز معمولاً افزایش می‌یابند و مزید بر علت می‌شوند.

منبع: عصر صنعت

لطفا به این مقاله امتیاز دهید: